Sülfürik asit H2SO4 kesin olmamakla birlikte Cabir bin Hayyan tarafından keşfedildi. 8. yüzyılda tanımlamasını yenime uğratıcı, renksiz ve yoğunluğu yüksek sıvı olarak yapmıştı. Bütün asitler arasında en güçlülerinden biri olan sülfürik asit, ilk kez 16. yüzyılda Avrupalı kimyacılar tarafından tanımlandı. Ne var ki, geniş ölçekte üretime olanak veren ilk yöntem, ancak 1746’da, İngiliz bilgin John Roebucktarafından geliştirildi.
Kurşun oda yöntemi diye adlandırılan bu yöntemde, sülfürün tuzla yakılmasıyla elde edilen sülfür dioksit gazı, hava ile birlikte, kurşun bir odaya gönderilir. Bu odanın içine, bir yandan da su püskürtülür. Burada sülfür dioksit gazı sülfür triokside dönüşür ve suyla karışarak sülfürik asidi meydana getirir. 1831 yılında İngiliz şarap imalatçısı Peregrine Phillips, platin ya da vanadyumu katalizör olarak kullanarak sülfür dioksidi, sülfür triokside dönüştürmeyi ve böylece daha bol miktarda sülfürik asidi, daha kısa zamanda elde etmeyi başardı.
Sülfürik asit, H2SO4, güçlü bir mineral asididir. Çok önemli bir kimyasal madde olan sülfürik asit sanayide değme yöntemi ya da kurşun odalar yöntemi ile üretilir. Bu yöntemlerde kükürt dioksit çeşitli katalizörler eşliğinde oksijenle yükseltgenerek kükürt triokside dönüştürülür ardından kükürt trioksit suyla tepkimeye sokularak sülfürik asit elde edilir. Sülfürik asit çeşitli derişimleri halinde gübre, pigment, boyar madde, patlayıcı madde, ilaçlama, inorganik tuz ve petrol arıtım ve metalurji işlemlerinde kullanılır. Ayrıca çeşitli pillerin yapımında da sülfürik asitten yararlanılır. Halk arasında “akü asidi” diye bilinir. Elektriği iletir. Suda çözündüğünde çok yüksek ısı çıkar.
Sülfürik asit renksiz, yağımsı bir sıvıdır. Konsantre sülfürik asit, kütlece %96-98 oranında H2SO4 içerir. Özelliklerinden biri de, suya yakın bir madde olmasıdır. Konsantre sülfürik asit, birçok organik maddeden suyu çeker ve ısıveren (ekzotermik) bir tepkime oluşturur. Bu özelliğinden dolayı, temas edildiğinde cilde büyük zararlar verebilir. Yine aynı sebepten dolayı, sülfürik asiti seyreltme işlemi çok dikkatli yapılmalıdır.
Hangi konsantrasyonda olursa olsun, gözlerle teması tehlikelidir. Derişik sülfürik asit gayet kaşındırıcı olup, deride şiddetli yanıklar meydana getirir. Temas halindeki bölge göz duşu veya seyreltik baz ile yıkanmalıdır. Su ile yıkandığı takdirde ısı açığa çıkacaktır ve asıl yanmayı bu olay gerçekleştirecektir. Temas edilen yerde renk açımı ve iz bırakıcı yaralar oluşur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder