Kuruluş Osman 5.bölüm özet. Yannis'in de bir planı var.

Osman'ı ertesi gün Söğüt'te mahkeme etmek üzere anlaşan Dündar, Gündüz, Alişar, Sofia ve Kalanoz dağılır. Ardından Osman'ın alpleri obaya Dursun ve Bala hatun yaralı olarak getirir. O zaman herkes pazardan kaçırılan kızın Edebali'nin kızı olduğunu anlarlar. Hemen ikiliyi tedaviye alınırlarken alpleri kafesli çadıra götürürler. Batur orada alpleri kırbaçlayıp hınç alır

Osman hemen Şeyh Edebali ile konuşmak için yanına gider ama adam nehirde sır küpü yapacak kil aramaktadır. Sofia'nın Yannis'in kızı olduğunu da onu alacağını da Osman'a söyler. Şeyh Edebali Kayı obasına; Osman ise Samsa'nın obasına gider

      Yannis ve etrafındakiler Dündar'ın Osman'a karşı olan hislerini kullanıp obaya fitne ateşi düşürmek ister. Osman'ın aşk ateşiyle Bala'ya kıyamayıp hazineyi onlara getireceğini düşünmektedirler.
      Zöhre hatun kocasına kızları Aygül'ün Osman'a gönlünü kaptırdığını bir an önce baş göz edilmesi gerektiğini söyler. Damat aday olarak eşi geçen sene ölmüş Alişar beyi söyler.

Alişar bey de olanları öğrenir ve Osman'a Söğüt'e mahkemeye gelmesini emreder. Osman da geleceğinin haberini verir. Alişar, Dündar ve Gündür Söğüt de buluşur. Kadılar da gelir. Abi Gündüz ise dışarıya karşı adaletli görünmeye çalışsa da mahkemede ters bir durum olduğunda kardeşi Osman'ı oradan kaçırmayı planlamaktadır. Tedbir alır.

Osman, samsa Çavuş ve alpleri Sofia ve Kalanoz'a tuzak kurar. Yollarını kesip onları yakalar. Bala hatunun şifasını getirmesini yoksa Efendi Yannis'in kızını yani Sofia'yı öldüreceğini söyler. Kalanoz'u Yannis'le konuşmaya yollar. Kalanoz olanları Yannis'e anlatınca plan yaparlar

Sofia'nın adamını Söğüt'e yollayan Osman; yaptıklarını mahkemeye hazırlananlara anlatmasını ister. Haberi alan mahkeme için bekleyenler Osman'ın peşine düşer. Osman'sa Sofia'yı Kayı obasına getirir. Mahkeme kurmak isteyenler de gelir. Kalanoz gelir ve Bala Hatunun panzehirini getirir. Osman'ın üzerindeki suçları geri çekip bütün suçu Keşiş Yannis'in üzerine atar. Ertesi gün keşişi idam edeceklerini söyleyip onları da davet eder. İstemeselerde Sofia'yı serbest bırakmak zorunda kalırlar.

Bala hatun panzehir ile iyileşir. Dursun'a da merhem süren Edabalı; yarenine umut verir. Osman ve Bala birbirlerine aşklarını ilan eder. Bala sevdiğine babasından kendisini istetmesini söyler. Osman; amcasından alplerini salıvermesini ister. Amcasıyla Osman karşı karşıya gelir. Oğlunun kanının hesabını sorunca Osman kendi kendisini bıçaklar.

Kendisini yaralası ve pazar yerinde birinin elini kestiğini duyan Edebali Osman'a sabır ve adalet olmasını nasihat eder.

Osman'ın Bala'ya düşkünlüğünü fark eden Aygül; gidip kızı ve babasını obaya lanet getirmekle suçlar. Obadan gitmelerini söyler. Edebali, Bala ve Dursun bu söz üzerine obadan gider. Onların niye gittiğini anlamak için Osman yenipazara gider. Edebali'nin olduğu odada derviş kılığında Yannis onu beklemektedir.