Şırnak İli'nin Plakası ise 73'tür.
Şırnak İli'nin Yüzölçümü 6.904 km² olup
Şırnak Nüfusu ise 1990 yılı verilerine göre 264.220 kişidir.
Şırnak Hakkında Bilgi
Şırnak en yeni illerimizdendir. 16 Mayıs 1990 da, Şırnak Kenti merkez olmak üzere Hakkari İli'nin Beytüşşebap ve Uludere, Mardin İli'nin Cizre, İdil ve Silopi, Siirt İli'nin güçlükonak ve Şırnak ilçelerini kapsayan Şırnak İli kuruldu.
Bazı kaynak ve haritalarda adı Şirnak olarak geçennil topraklarının yaklaşık yarısı Doğu Anadolu Bölgesi'nin sınırları içinde kalır. Dicle Irmağı vadisinin iki yakasındaki topraklardan oluşan Şırnak İli kuzeyde Siirt ve Van, Doğuda Hakkari illeri, Güneyde Irak ve Suriye, Batıda da Mardin iliyle çevrilidir.
Şırnak İli'nin İlçeleri
Şırnak Merkez, Beytüşşebap, Cizre, Güçlükonak, İdil,Silopi, Uludere.
Şırnak İli'nin Tarihî ve Turistik Yerleri
Alaeddin ve Kelatuvuri Kaleleri ile Kale Meme Kalıntıları; Cizre (Dicle ) Köprüsü.
Şırnak İli'nin Coğrafî Yapısı
Şırnak İli'nin büyük bölümü, akarsu vadileriyle derin biçimde parçalanmış olan yüksek ve dağlık alanlardan oluşur. İlin kuzey ve doğu kesimini engebelendiren bu dağlar Güneydoğu Toroslar'a bağlıdır. Hakkari dağlık yöresinin batı bölümünü oluşturan bu kesimdeki başlıca yükseltiler Tanintanin Dağı, Termo dağı olarak da bilinen Karacadağ, Mamemusa Dağı adıyla da anılan Musa Dağı ve Altın Dağı ile daha batıdaki Cudi Dağı'dır. İlin en yüksek noktası Altın Dağı'nın 3.358 metreye erişen doruğudur. bu dağların yüksek kesimlerinde yer alan ve yazın gür çayırlarla kaplanan sulak yaylalar önemli birer hayvancılık alanıdır. Mezopotamya'nın kuzey kesimindeki düzlüklerden Silopi, cizre ve İdil Ovaları tarım açısından büyük önem taşır.
Şırnak İli topraklarından kaynaklanan suların tümüne yakını dicle Irmağı aracılığıyla Basra Körfezine ulaşır. Bu ırmağa katılan başlıca akarsular Habur ve Kızılsu Çayları'dır. Dicle Irmağı, Habur Çayı ve bu akarsuyun kolu olan Hezil Çayı güneyde doğal sınır oluşturur. Habur Çayı'nın Dicle Irmağı'na katıldığı noktada Türkiye hem Irak'a, hem de Suriye'ye komşudur. İlin batı kesiminde yer alan İdil yöresinin güneybatısından doğan bazı küçük akarsular Suriye'de öteki Habur Çayı'nı oluşturarak Fırat Irmağı'na katılır.
Şırnak'ın İklimi ve Bitki Örtüsü
Şırnak İli Güney Doğu Anadolu Bölgesinin kışları daha yumuşak geçen iklimi ile Doğu Anadolu Bölgesinin sert kara iklimi arasındaki bir geçiş alanında yer alır. ilin özellikle doğu kesiminde soğuk ve kar yağışlı geçen kış aylarında -20 dereceye kadar düşen hava sıcaklıklarına rastlanır. Yazları sıcak ve kurak geçen ilin başlıca merkezlerinden Cizre kentinde hava sıcaklığının 48 dereceye kadar yükseldiği saptanmıştır.
Orman açısından yoksul sayılan Şırnak İli'nde doğal bitki örtüsü bozkır görünümündedir. Dağların bazı kesimlerinde çalılıklar ile meşeliklere, yüksek kesimlerde de ardıç topluluklarına rastlanır. güney kesimdeki bazı vadilerde seyrek zeytin ağaçları vardır.
Şırnak ilinde ekonomi tarıma dayalıdır. En önemli tarımsal etkinlik hayvancılıktır. Kışı ilin güney kesimindeki kuytu yörelerde geçiren göçmen ve yarı göçebe aşiretler sürülerini yazın dağlardaki sulak yaylalara çıkarır. Bu sürüler canlı hayvan ticaretine yönelik olarak yetiştirildiğinden hayvansal ürünlerin verimi ve niteliği oldukça düşüktür. En çok koyun ve kılkeçisi yetiştirilir. Sürülerde yer alan küçükbaş hayvan türlerinden biri de tüyleri siyah ve kahverengi olan, Siirt yöresine özgü Ankara keçileridir. Yaylalarda kurdukları siyah kıl çadırlarda yaşayan göçer aşiretler yaz boyunca hayvansal üretimle uğraşırlar.Elde edilen başlıca hayvansal ürünler kıl, tiftik, yün, peynir ve tereyağıdır. Ekime elverişli toprakları kısıtlı olan ilde bitkisel üretim ekonomik etkinlikler arasında ikinci sırada yer alır. Yetiştirilen başlıca tarım ürünleri buğday, mercimek, arpa, üzüm ve pamuktur. Kısa adı GAP olan Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamındaki Cizre Projesi gerçekleştikten sonra üretimde çeşitlenme ve verim artışı olmuştur.
Yaygın olarak dokumacılık yapılan ilde önemli bir sanayi kuruluşuna rastlanmaz. Yöredeki beklentilerden biri de il yapılması nedeniyle bazı yatırımların Şırnak'a yöneltilmesi ve halka yeni iş olanaklarının sağlanmasıdır.
Şırnak İli'nin Türkiye dış ticaretinde oldukça önemli bir yeri vardır. Cizre kentinde E-24 Karayolundan ayrılan E-26 Karayolu Silopi'nin Güneydoğusundaki Habur sınır kapısında Irak topraklarına ulaşır. Son yollarda ülkemiz ile Irak arasında gelişen ticaret ilişkileri nedeniyle karayoluyla mal taşımacılığı açısından Habur sınır kapısı büyük ölçüde canlılık kazanmıştı. 1990 yılı yazında Irak'ın Kuveyti işgal etmesinden sonra Birleşmiş Milletlerin aldığı ambargo kararı üzerine bu canlılığını yitiren Habur sınır kapısının gelecekte iki ülke arasındaki ticarette tekrar önem kazanması beklenmektedir. Hakkari, Siirt, Batman ve Mardin kentlerinden gelen yollar Cizre'de kesiştikten sonra Habur sınır kapısına ulaşır. Bu nedenle de Cizre önemli bir ulaşım, ticaret ve konaklama merkezidir.
Merkez ilçe topraklarındaki asfaltit yatakları ilin başlıca yeraltı kaynağını oluşturur. Şırnak İli'nin doğal değerleri arasında yer alan geyikler ile yaban keçileri için Cudi Dağında bir koruma ve üretme alanı kurulmuştur.
Şırnak'ın Yöresel Yemekleri
Betüşşebap Çorbası, Çımşıpe, Suryaz, Freydin, Mahmılatık, Bırınzer, Meyre, Hekeheşandi, Kipe, Perde Pilavı, Kutlık, Serbıdev gibi yöreye özgü yemekleri vardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder