Rize'nin Yüzölçümü 3.920 km², nüfusu ise 1985 yılı verilerine göre 374.206 'dır.
Rize'nin İlçeleri
Rize Merkez, ardeşen, Çamlıhemşin, Çayeli, derepazarı, Fındıklı, Güneysu, Hemşin, İkizdere, İyidere, Kalkandere, Pazar.
Rize'nin Tarihî ve Turistik Yerleri
Andon ve Çamlık orman içi dinlenme yerleri, Ayder, Cimil, Çat, Başhemşin, Ovit ve Palovit yaylaları; Ayder kaplıcası, Andon ve Şimşirli içmeleri; Rize, Çayeli ve Pazar (Kız Kulesi) kaleleri; Kale-i Balâ; İslam Paşa, Gülbahar ve Cafer Paşa Camileri.
Rize Hakkında Bilgi
Rize ili Karadeniz Bölgesi'nin doğu kesiminde yer alır. Rize ili toprakları, güneyde Kuzey Anadolu Dağları'nın en yüksek kesimlerinden kuzeyde Karadeniz kıyısına kadar uzanır ve bu topraklarda çok az sayıda alçak düzlüklere rastlanır.
Topraklarının dağlık ve çok engebeli oluşu ilde ekonomik olanakların kısıtlı olmasının başlıca nedenidir. Bu engebeli arazilerde işe yarar bir tarım alanına sahip olma ve eldekitarım alanını genişletme ya da koruma çabaları insanların birbirleriyle sürtüşmesine ve çatışmalara yol açmıştır. Ekonomik olanaksızlıklar ya da kan davaları nedeniyle ve daha iyi bir çalışma ortamına kavuşmak umuduyla başka yörelere göç eden Rizelilere ülkemizin hemen hemen her yöresinde rastlanmaktadır.
Sık ve gür ormanlarla kaplı olan Rize ilinde yeşil rengin çeşitlendiği eşsiz doğal güzelliklerle karşılaşılır. Ülkemizin en çok yağış alan Rize ilinin adı anıldığı zaman akıllara hemen çay gelir. Çünkü Rize, çay üretiminde dünya çapında önemli bir yere sahiptir.
Rize'nin Coğrafî Yapısı
Rize ilinin Karadeniz kıyısında, akarsu ağızlarında biraz genişleyen çok dar bir kıyı şeridi uzanır. Çok küçük ovalar oluşturan bu düzlüklerin hemen ardında bir duvar gibi yükselen dağlar tüm ili kaplar. en yüksek kesimleri doğu, güney ve güneydoğuda doğal sınır oluşturan bu dağlara Rize Dağları denir. Rize Dağları, Kuzey Anadolu Dağları'na bağlı Doğu Karadeniz Sıradağları'nın kıyı dağları dizisi içinde yer alır. Rize Dağları'nın ve Karadeniz Bölgesi'nin en yüksek noktasını oluşturan Kaçkar Dağı'nın doruğu il sınırlarının dışındadır. Rize ilinin en yüksek noktası, bu dağlarda 3.711 metreye ulaşan ve Verçenik doruğu olarak bilinen Üçdoruk'tur. son jeolojik dönemde oluşan buzul aşındırmasının izlerine rastlanan Üçdoruk'un kuzey kesiminde küçük bir buzul vardır. Bazı buz yalaklarıve buz yalağı gölleri de bulunan rize Dağları turizm ve dağcılık sporu açısındançeşitli olanaklar sunar. Akarsu vadileriyle derin biçimde parçalanmış olan bu dağların yüksek kesimlerinde hayvancılık bakımından önem taşıyan gür çayırlarla kaplı, buz gibi suların aktığı birçok yayla vardır.
Bazı kaynaklarda Dilek Dağları olarak da geçen rize Dağları'nın il sınırları içinde kalan bölümünden kaynaklanan suların tümü Karadeniz'e dökülür. Bu suları toplayan başlıca akarsular Çağlayan, Fırtına ve Pazar dereleri ile Büyükdere ve İyidere adıyla da anılan İkizdere'dir. Yılın her mevsiminde çok miktarda su taşıyan bu küçük akarsuların sık bir bitki örtüsüyle kaplı toprağı yumuşatması nedeniyle zaman zaman toprak kayması meydana gelir.
Rize ilinin Karadeniz kıyısında fazla girinti ve çıkıntıya rastlanmaz. Rize kıyısının bazı kesimlerinde doğal kumsallar vardır.
Rize'nin İklimi ve Bitki Örtüsü
Rize ili Karadeniz bölgesi'nin kıyı kesimine egemen olan ılık ve yağışlı yumuşak bir iklimin etkisi altındadır. Yıllık ortalama yağışlı gün sayısı 173 gün olan ve yağış miktarı 2.323 mm'ye ulaşan Rize yurdumuzun en çok yağış alan ilidir.
Rize ili, doğal bitki örtüsü bakımından oldukça zengindir. İlin kıyı kesimi çay bahçeleri ve fundalıklarla kaplıdır. yükseklere doğru çıkıldıkça önce kestanelerile çeşitli meyve ağaçlarınınkarışık olarak bulunduğu topluluklara, daha sonra da kayın, köknar ve ladinormanlarına rastlanır. Yazın ormangüllerinin çtığı bu ormanlar, otsu bitkiler ve çalılardan oluşan orman altı bitki örtüsü açısından da çok zengindir. rize dağlarında ormanın üst sınırı 2.000 metreden geçer. Daha yükseklerde ağaçsız yeşil çayırlar vardır.
Rize'nin Ekonomik Durumu
İlin ormanlık alanlarında yaşayan köylülerin bir bölümü geçici işçi olarak kesim ve dikim işlerinde çalışır. Kıyı halkının bir bölümü geçimini eskiden beri balıkçılıktan sağlar. Son yıllarda aşırı ve kurallara uygun olmayan avlanma gibi nedenlerle Karadeniz'de balığın azalması sonucu Rize'li balıkçılar avlanmak için başka denizlere gitmektedir. Fazla gelişmemiş olan il sanayisinin en önemli kuruluşları kısa adı Çay-Kur olan Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü ile özel kesimin elindeki çay işleme ve paketleme fabrikalarıdır. İlin çeşitli kesimlerinde kurulmuş olan balık yağı ve balık unu fabrikaları Karadeniz'deki balıkların azalması nedeniyle güç durumdadır.
Rize ilinde yer alan öteki sanayi kuruluşları uni şekerli ürünler, orman ürünleri,çivi ve tel fabrikalarıdır. Canlı bir küçük sanayisi olan Rize ilindeki başlıca küçük atölyeler metal eşya ve orman ürünlerini işlemeye yöneliktir.
Doğal güzellikler açısından çok zengin olan Rize ilinin Karadeniz kıyısında yer alan kumsalları ve rize Dağlarındaki ormanlarla çevrili yaylalardakiyerleşim yerleri Ege ve Akdeniz kıyısındaki tatil yerlerinden çok daha değişik gezi ve dinlenme olanakları sunar. Kaçkar Dağı'nın Çamlıhemşin ilçesi sınırları içinde kalan kesiminde yaşayan çeşitli av hayvanları için bir koruma ve üretme alanı kurulmuştur.
Yeraltı kaynakları bakımından zengin olmayan Rize ilinin bazı kesimlerinde demir ve manganez yatakları ile şifalı maden suyu kaynakları vardır.
Rize'nin Yöresel Yemekleri
Hamsili orman pilavı, Rize usulü kuymak, muhlama, damat lokumu, hamsi tatlısı, pekmezli kabak, kabak sütlacı, ekşaşi, termoni, haşıl, kotniyar, hoşmeri, hamsi köftesi, kiremitte hamsi, hamsili pilav, hamsikoli, ısırgan yemeği, lahana rohtikosu, lahana sarması, pazı dolması, tomara tavalısı...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder