Zonguldak İli plaka numarası 67
Zonguldak İli Yüzölçümü 8.629 km²
Zonguldak Nüfusu ise 1990 yılı verilerine göre 1.079.713
Zonguldak Merkez, Alaplı, Amasra, Çaycuma, Devrek, Eflani, Ereğli, Gökçebey, Karabük, Kurucaşile, Safranbolu, Ulus, Yenice.
Zonguldak İli'nin Tarihî ve Turistik Yerleri
Alaplı, Ilıksu, Kapuz, İnkumu ve Amasra Plajları; Mllî Egemenlik Ormanı, Göl Dağı, Yayla, Kocaman, Bostanözü, Çamlık, Baklabostan ve Gürleyik orman içi dinlenme yerleri; Cumayanı, Kızılalma ve Mencilis Mağaraları; Amasra Kalesi; Amasra'daki Kilise; Fatih ve İskele Camileri; Eyiceler ve Hacı Nuri Mescidleri; Bartındaki Orta Cami ve Yukarı (Halil Bey ) Camisi; Safranbolu'daki Gazi Süleyman Medresesi; Eskicami (Gazi Süleyman Paşa Camisi); Taş Minare, Köprülü, Hidayetullah, Dağdelen, Kazdağlı, İzzet Mehmet Paşave Kaçak Lütfiye Camileri; Kalealtı ve Ali Baba Tekkeleri; Cinci Hanı; Eski ve Yeni Hamamlar; Taşköprü, Tokatlıköprü ve İnceköprü; Safranbolu Evleri.
Zonguldak Hakkında Bilgi
Zonguldak denilince akla hemen kömür gelir. Ülkemizdeki tek taş kömürü üretim alanı Zonguldak İli'nin sınırları içindedir. Bulunuşundan günümüze kadar özellikle sanayide kullanılan değerli bir enerji kaynağı olması nedeniyle önemini koruyan taşkömürü, karaelmas olarak da adlandırılır. Bu nedenle bazı kaynaklarda Zonguldak'tan Karaelmas Diyarı adıyla söz edilir.
Zonguldak yöresinde varlığı saptanan ve bir bölümünde üretim yapılan taş kömürü yataklarının yer aldığı bölge Ereğli- Zonguldak kömür havzası olarak adlandırılır. Bu havza batıda Ereğli mendireğinden doğuda Kastamonu il sınırları içindeki İnebolu'ya kadar uzanır. Güneyde sınırı Devrek, Yenice, Karabük ve Araç yörelerine kadar genişleyen havzadaki taş kömürü yatakları, kuzeyde Karadeniz dibinin altlarına doğru sokulur. Bu sınırlar içinde Havza'nın yüzölçümü 13.350 km²'yi bulur. Bu alanın yaklaşık 2.200 km'si Karadeniz'in altındadır. Oldukça geniş bir alanı kaplayan havzanın bir bölümü Kastamonu İl sınırları içindedir.
Zonguldak'ın Coğrafî Yapısı
Karadeniz Bölgesi'nin Batı Karadeniz Bölümünde yer alan Zonguldak İli toprakları hiç bir kesimde 2.000 metreyi aşmaz. İl topraklarının yaklaşık yarısı dağlardan, üçte biri dalgalı düzlüklerden, geri kalanı da terım alanı olarak değerlendirilen alçaktaki ovalardan oluşur.
Zonguldak İl topraklarını Kuzey Anadolu Dağları'na bağlı dağlar engebelendirir. İlin kuzey ve kuzeydoğusunda yer alan dağlar, bu dağ sırasının kıyı dağlarından olan Küre Dağları'nın batı uzantılarıdır. Kuzeybatı kesimini ise Göl Dağı ve Orhan Dağı engebelendirir. Bu yükseltilerden Göl Dağı Zonguldak Dağlarına Orhan Dağı ise Kıyı Dağlarına bağlıdır. Zonguldak ilinin güney kesimini ise Kuzey Anadolu Dağları'nın iç sıralarındanBolu Dağları'nın bazı uzantıları engebelendirir. Bazı haritalarda Gökçeler Dağı olarak da geçen Arkut Dağı bu kesimdeki başlıca dağlık alanı oluşturur. Doğu kesimdeki önemli yükseltiler ise Göktepe ve sarıçiçek Tepesidir.
Dağların kıyıya ve akarsu vadilerine alçalarak yok oldugu yerlerde görülen yayla düzlükleri yer yer tarımsal üretim de yapılan hayvancılık alanlarıdır. Geniş kıyı düzlüklerine rastlanmayan ildeki en önemli ovalar vadi tabanlarının genişlediği kesimlerdedir.
Zonguldak ili topraklarından kaynaklanan sular , bazı küçük akarsular ile Bartın ve Filyos Çayları aracılığıyla Karadeniz'e ulaşır. Bu küçük akarsulardan ikisi üzerinde kurulan Gülüç ve Kozlu barajlarının ardında suların birikmesiyle oluşan yapay göller Zonguldak ilindeki başlıca göllerdir. İl sınırları içinde önemli bir doğal göle rastlanmaz.
Fazla girintili çıkıntılı olmayan Karadeniz kıyısının birçok yerinde yazın denize girilen kumsallar vardır. Bu kıyıdaki en önemli girinti, kuzey rüzgarlarına kapalı olan ve içinde Ereğli limanı bulunan koydur. Başlıca çıkıntılar ise bu koyu oluşturan çıkıntının ucundaki Baba Burnu ile Hisar Burnu, Yıkıkburun ve Çakraz Burnu'dur. Bu kıyı açığında yer alan bazı kaya parçalrından oluşan küçük adalrdan en önemlisi, Amasra açığındaki Büyükada'dır.
Zonguldak İli'nin İklimi ve Bitki Örtüsü
Zonguldak İli Karadeniz Bölgesi'nin batı kesiminde görülen ılıman bir iklim tipinin etkisi altında kalır. İç kesimlere doğru gidildikçe, özellikle kışın kara ikliminin etkilerine rastlanır.
Nemli ve fazla soğuk olmayan bir iklimin etkisi altında kalan Zonguldak doğal bitki örtüsü açısından zengin bir ildir. İl alanının yaklaşık %60'ı ormanlarla örtülüdür. Karadeniz kıyısına bakan dağların yamaçları geniş yapraklı, iç kesimdeki dağlık alanlar ise daha çok iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlarla kaplıdır. Ormangülü gibi ormanaltı bitki örtüsü açısından da zengin olan bu ormanlar kıyı dağlarında ıhlamur, kestane, gürgen, meşe ve kayınlardan, iç kesimlerde ise karaçam, köknar ve sarıçamlardan oluşur.
Zonguldak İli'nin Ekonomisi
Zonguldak ili ekonomisi büyük ölçüde madenciliğe, yani taşkömürü üretimine bağlıdır. Türkiye Taş Kömürü Kurumu (TTK) tarafından işletilen Ereğli-Zonguldak Kömür Havzasındaki yüksek nitelikli taşkömürü içeren maden yatakları rezervinin bir milyar tondan fazla olduğu sanılmaktadır. Bu yatklar havzadaki jeolojik yapının neden olduğu güçlükler yüzünden kolay işletilemez. İşletme güçlüğünün yanısıra modern madencilik yöntemlerinin de yeterli ölçüde kullanılmadığı havzada taşkömürü damarlarına ulaşabilmek için birçok kuyu ve galeri açılmıştır. Bu kuyulardan bazılarının derinliği 800 metreyi aşar. Demir-çelik tesislerinin Karabük ve Ereğli'de kurulmasının başlıca nedeni taşkömürü üretim alanına olan yakınlıklarıdır. Bu yakınlık düşünülerek kurulan bir başka tesis de türkiye'nin ilk bölgesel elektrik santrali olan Çatalağzı Termik Santralidir.
Eskiden tüm ulaşımı büyük ölçüde denizyoluna bağlı olan Zonguldak İli, ırmak hattının açılmasıyla1937'de ülkenin demiryolu ağına bağlandı. Kozlu'ya kadar uzanan bu demiryolundan başka ereğli ile Armutçuk arasında da bir demiryolu hattı vardır. Eskiden yolcu taşımacılığında büyük önem taşıyan il kıyılarındaki limanlardan günümüzde daha çok yük taşımacılığında yararlanılır. Zonguldak ili gelişmiş karayolu bağlantılarına sahiptir.
Ekime elverişli alanları yetersiz olan Zonguldak ilinde tarımsal üretim fazla önem taşımaz. Daha çok büyük baş hayvan yetiştiriciliği yapılan ilin kırsal kesiminde halkın bir bölümü ormanlarda çalışarak geçimini sağlar. Kıyı kesiminde bir kısım halk da balıkçılık yaparak geçimini sağlar. Doğal güzellikleri ile ilgi çeken birçok kesimde de orman içi dinlenme yerleri kurulmuştur. İl kıyılarında doğal kumsalların bulunduğu bölümler yazın büyük ilgi görür. İlin gözde plajları Alaplı, İnkumu ve Amasra kıyılarındadır.
Zonguldak İli'nin Yöresel Yemekleri (Zonguldak Mutfağı)
Kabaklı Tatlı Börek, Kıymalı Islama, Beddam Mancar Yemeği, Pumpum Çorbası, Tıntış Çorbası, Lahana Turşusu, Tirit, Kabuklu Fasulye, Doruk, Çöpele, Pirinçli Börek, Malay, Yaprak Sarma, Cevizli Dolma, Oğmaç Çorbası, Beyaz Baklava gibi yöresel yemekleri vardır Zonguldak mutfağının.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder